Ρεπορτάζ: Μάρω Καπετάνη
Την άμεση ανάκληση εγκυκλίου του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) που τροποποιεί νόμο για την ασφάλιση κατηγοριών ελεύθερων επαγγελματιών υποχρεώνοντάς τους και μάλιστα αναδρομικά να ασφαλιστούν στον εν λόγω Οργανισμό ζητεί ο Συνήγορος του Πολίτη.
Πρόκειται για τη μη σύννομη και αναρμοδίως εκδοθείσα σύμφωνα με τον Συνήγορο, υπ. αριθμ.113/2009 εγκύκλιο του ΟΑΕΕ, βάσει της οποίας υπήχθησαν ή πρόκειται να υπαχθούν υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ ελεύθεροι επαγγελματίες που όμως, σύμφωνα με το ισχύον κοινωνικοασφαλιστικό δίκαιο (άρθρο 9 του Ν. 3050/2002), δεν έχουν υποχρέωση ασφάλισης στον Οργανισμό εφόσον: α) διαμένουν σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων και β) πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Μάλιστα προβλέπεται και αναδρομικότητα για την υπαγωγή στον Οργανισμό από την 1-1-2009.
Από την έρευνα της υπόθεσης που διεξήγαγε η Αρχή προκύπτει ότι το αρμόδιο υπουργείο επεξεργάζεται νομοθετική ρύθμιση με πρόβλεψη ανάλογη αυτής της εγκυκλίου και εν όψει αυτής, ο Συνήγορος προειδοποιεί πως δεν θα πρέπει να έχει αναδρομικότητα, ενώ θα πρέπει να επιστραφούν οι εισφορές που οι επαγγελματίες καταβάλλουν στον ΟΑΕΕ όσο η εγκύκλιος δεν ανακαλείται.
Δεκάδες ήταν οι διαμαρτυρίες και οι αναφορές ελεύθερων επαγγελματιών που θίγονται από την εγκύκλιο προς την ανεξάρτητη Αρχή, η οποία τις αποδέχθηκε ως βάσιμες και διερεύνησε το θέμα. «Η διοίκηση του ΟΑΕΕ αναρμοδίως και μη συννόμως τροποποίησε συγκεκριμένη ευνοϊκή για ορισμένους ελεύθερους επαγγελματίες κοινωνικοασφαλιστική ρύθμιση», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Συνήγορος στο σχετικό πόρισμα το οποίο συνέταξε.
Επιπλέον σημειώνει ότι η τροποποιούμενη με τη μη σύννομη εγκύκλιο ρύθμιση του Ν. 3050/2002 «προφανώς έχει θεσπιστεί για την τόνωση της επιχειρηματικότητας και την υποστήριξη της άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος σε μικρές πόλεις και χωριά της ελληνικής επαρχίας».
Σύμφωνα με τη νομική ανάλυση του Συνηγόρου που περιλαμβάνεται στο πόρισμα, η ρύθμιση του άρθρου 9 του Ν. 3050/2002, όπως έχει τροποποιηθεί (ουσιαστικά επεκταθεί) με το άρθρο 10 του Ν. 3232/2004 και ισχύει, όσον αφορά την απαλλαγή υπό οικονομικές προϋποθέσεις από την ασφάλιση στον ΟΑΕΕ επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων που ασκούν επαγγελματική, βιοτεχνική και εμπορική δραστηριότητα σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων, «δεν επιτρέπει την ερμηνεία που δίνει η διοίκηση του ΟΑΕΕ».
Η απόφαση, δε, για υποχρεωτική ασφάλιση στον ΟΑΕΕ, όπως τονίζει η ανεξάρτητη Αρχή, «αντίκειται ευθέως στην αρχή της νομιμότητας», καθώς παραβλέπει το σαφές γράμμα της ισχύουσας νομοθεσίας. Ο Συνήγορος του Πολίτη αποφαίνεται με κάθε βεβαιότητα πως «οι διοικήσεις των ασφαλιστικών οργανισμών δεν έχουν γενική νομοθετική αρμοδιότητα». Αλλά και η ίδια η εγκύκλιος χαρακτηρίζεται ως «ψευδοερμηνευτική».
Ο Συνήγορος επισημαίνει ακόμη πως «η δυσχερής δημοσιονομική κατάσταση των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης δεν δικαιολογεί αποκλίσεις από την αρχή της νομιμότητας της διοικητικής δράσης. Αποδέχεται πάντως η Αρχή τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν τόσο από τον ΟΑΕΕ όσο και από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (σε σχετικά έγγραφά τους το 2009) σύμφωνα με τα οποία η ευνοϊκή ρύθμιση της απαλλαγής από την υποχρέωση ασφάλισης στον Οργανισμό καταστρατηγήθηκε ευρέως στην πράξη, με σοβαρές αρνητικές συνέπειες για τον ΟΑΕΕ.
«Είναι χρήσιμα να τα λάβει υπόψη του ο νομοθέτης», τονίζει ωστόσο ο Συνήγορος, επιμένοντας στη θέση του ότι «η ρύθμιση που επιχειρεί αναρμοδίως μέσω της εγκυκλίου να θεσπίσει η διοίκηση του ΟΑΕΕ, μπορεί να θεσπιστεί μόνο από τη νομοθετική εξουσία». Σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζει πως η αναγκαία νέα νομοθετική ρύθμιση δεν θα πρέπει να έχει αναδρομικότητα όσον αφορά στην ανατροπή των ισχυόντων για την υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και παράλληλα, θα πρέπει να σέβεται την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη.
Το χρονικό της διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη
Ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε αρχικά με έγγραφη επιστολή προς τον διοικητή του ΟΑΕΕ να ανακαλέσει την επίμαχη εγκύκλιο και να ενημερώσει τις αρμόδιες διευθύνσεις του Οργανισμού να ανακαλέσουν άμεσα τις εκδοθείσες αποφάσεις για υποχρεωτική υπαγωγή ασφάλισης στον ΟΑΕΕ. Επιπλέον, ζητήθηκε να ενημερώσει την Αρχή για την εξέλιξη της υπόθεσης. Εγιναν και συναντήσεις εργασίας με αρμόδια όργανα τόσο του ΟΑΕΕ όσο και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Εγγραφη απάντηση ουδέποτε έφθασε ωστόσο από τη διοίκηση του Οργανισμού.
Ο Συνήγορος απευθύνθηκε εκ νέου και στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ενώ κοινοποίησε το πόρισμά του στον αρμόδιο υπουργό, στον υφυπουργό και στον διοικητή του ΟΑΕΕ. Από τις επαφές που υπήρξαν, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει βούληση να ρυθμιστεί το θέμα νομοθετικά, όχι όμως και να ανακληθεί η εγκύκλιος.
Τελικά, στις 26-3-2010 έλαβε δύο έγγραφα. Ενα της Γενικής Διεύθυνσης Κοινωνικής Ασφάλισης της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων όπως και ένα της Γενικής Διεύθυνσης Ασφαλιστικών Υπηρεσιών του ΟΑΕΕ.
Από τα έγγραφα αυτά, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, προκύπτει ότι είναι υπό επεξεργασία νομοθετική πρόταση τροποποίησης του άρθρου 9 του Ν. 3050. Η εγκύκλιος 113/2009 δεν ανακλήθηκε, ενώ εν τω μεταξύ, οι σχετικές αναφορές πολιτών συνεχώς αυξάνονται.
Ο Συνήγορος του Πολίτη, πάντως, εν όψει της διαφαινόμενης εισαγωγής με νέο τυπικό νόμο παρεμφερούς με της εγκυκλίου ρύθμισης, εφιστά την προσοχή των αρμοδίων για τα εξής δύο ζητήματα:
Πρώτον, ότι θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ για το μέλλον και όχι αναδρομικά και δεύτερον, να υπάρξει μεταβατικό διάστημα για την αλλαγή του φορέα ασφάλισης. Οπως κατηγορηματικά υποστηρίζει η ανεξάρτητη Αρχή, «εισφορές που τυχόν καταβλήθηκαν ή θα καταβληθούν στον ΟΑΕΕ βάσει της εγκυκλίου 113/2009 θα πρέπει να επιστραφούν».
Κέρδος 11/4/2010 07:15
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου